काय आहे PM-SHRI योजना | PM Shri Schools च्या माध्यमातून देशातील 14500 शाळा होणार अपग्रेड

PM-SHRI योजना | PM Shri schools scheme | PM-SHRI school yojana | PM-SHRI schools in Marathi । PM Shri Full Form

PM-SHRI Schools :

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या अध्यक्षतेखाली आज झालेल्या केंद्रीय मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत पीएम श्री शाळा (पीएम स्कूल्स फॉर रायझिंग इंडिया ) या केंद्र सरकार पुरस्कृत नवीन योजनेला मंजुरी मिळाली. केंद्र सरकार/ राज्य/ केंद्रशासित प्रदेश सरकार/ स्थानिक स्वराज्य संस्थांद्वारे व्यवस्थापित केलेल्या निवडक विद्यमान शाळांना बळकट करून PM SHRI School म्हणून देशभरातील 14500 हून अधिक शाळांचा विकास करण्यासाठी ही एक नवीन योजना असेल.

पीएम श्री शाळा (पीएम स्कूल्स फॉर रायझिंग इंडिया ) हा प्रकल्प 2022-2023 ते 2026या पाच वर्षाच्या कालावधीसाठी 27360 कोटी खर्च रुपये राबविण्यात येणार आहे. देशातील भावी मुलांचा पाया अधिक मजबूत करण्यासाठी केंद्र सरकारने राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण 2020 नंतर मोठे पाऊल उचलले आहे. ज्या अंतर्गत देशभरातील 14500 शाळा पीएम श्री योजनेअंतर्गत श्रेणीसुधारित केल्या जातील. पीएम मोदींनी शिक्षक दिनानिमित्त ही घोषणा केली आहे

हे ही वाचा : पीएम किसान योजना यादी 2022

PM-SHRI योजना म्हणजे काय?

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सोमवारी शिक्षक दिनानिमित्त, PMSHRI योजना (पीएम स्कूल फॉर रायझिंग इंडिया) घोषणा केली. त्यानुसार पीएम श्री शाळांसाठी नवीन पायाभूत सुविधा निर्माण करण्याऐवजी जुन्या सरकारी शाळांनाच अपग्रेड केले जाईल या अंतर्गत, NEP, 2020 ची ठळक वैशिष्ट्ये प्रतिबिंबित करण्यासाठी राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमधील 14,500 शाळा अपग्रेड केल्या जातील. पीएम-श्री शाळांचा खर्च केंद्र सरकार उचलणार आहे. मात्र, या योजनेची अंमलबजावणी आणि देखरेख करण्याची जबाबदारी राज्य सरकारची असेल

योजनेचे नाव	पीएम श्री योजना
कधी घोषित केली	पीएम नरेंद्र मोदी
जाहीर तारीख	5 सप्टेंबर 2022
उद्देश	जुन्या शाळांना अपग्रेड करून गरीब मुलेही स्मार्ट स्कूलमध्ये सहभागी होऊ शकतील.
किती शाळा अपग्रेड होतील	14500
वर्ष	2022
योजनेचा प्रकार	केंद्रसरकारची योजना
अधिकृत संकेस्थळ	pib.gov.in

हे ही वाचा : मोफत शिलाई मशीन योजना 2022

PM SHRI योजनेची महत्वाची मुद्दे

• पीएम श्री योजनेंतर्गत अद्ययावत पीएम श्री शाळांमध्ये अद्ययावत तंत्रज्ञान, स्मार्ट शिक्षण आणि आधुनिक पायाभूत सुविधा असतील.
• श्री योजनेत शाळांमध्ये राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरणाच्या (NEP) सर्व घटकांची झलक असेल.
• या शाळांमध्ये पूर्व प्राथमिक ते बारावीपर्यंतचे शिक्षण असेल. या शाळा त्यांच्या आसपासच्या इतर शाळांनाही मार्गदर्शन करतील.
• याशिवाय यामध्ये अत्याधुनिक प्रयोगशाळा उभारण्यात येणार आहेत. जेणेकरून विद्यार्थ्यांना पुस्तकातून शिकता येईल तसेच सरावही होईल.
• पूर्व प्राथमिक आणि प्राथमिकच्या मुलांसाठी खेळावर भर दिला जाणार आहे. जेणेकरून त्यांचा शारीरिक विकास होऊ शकेल.
• ही योजना पीएम श्री शाळांना आधुनिक गरजांनुसार अपग्रेड करेल. ज्याद्वारे मुलांच्या आधुनिक गरजा पूर्ण होतील आणि ते चांगल्या वातावरणात शिक्षण घेऊ शकतील.

PM SHRI योजना महत्वाची वैशिष्ट्ये:

• बहुभाषिक गरजा आणि मुलांच्या विविध शैक्षणिक क्षमतांची काळजी घेणार्‍या न्याय्य, सर्वसमावेशक आणि आनंदी शालेय वातावरणात उच्च दर्जाचे शिक्षण पीएम श्री शाळा प्रदान करतील आणि राष्ट्रीय शिक्षण धोरण (NEP) 2020 च्या तरतुदींनुसार त्यांना त्यांच्या स्वतःच्या शिकण्याच्या प्रक्रियेत सक्रिय सहभागी बनवतील.
• पीएम श्री अंतर्गत शाळा त्यांच्या संबंधित विभागातील इतर शाळांना मार्गदर्शन प्रदान करून नेतृत्व प्रदान करतील.
• पीएम श्री शाळांना हरित शाळा म्हणून विकसित केले जाईल,
• प्रत्येक इयत्तेत प्रत्येक मुलाच्या शिकण्याच्या शिकण्यातून काय निष्पन्न झाले यावर भर दिला जाईल. वैचारिक समज आणि वास्तविक जीवनातील परिस्थितींमध्ये ज्ञानाच्या वापरावर आणि योग्यतेवर सर्व स्तरांवरील मूल्यमापन आधारित असेल.
• शाळा गुणवत्ता मूल्यांकन रचना(SQAF) विकसित केली जात आहे. परिणाम मोजण्यासाठी ही रचना प्रमुख कार्यप्रदर्शन निर्देशक आहे. इच्छित मानकांची खात्री करण्यासाठी नियमित अंतराने या शाळांचे गुणवत्ता मूल्यमापन केले जाईल.
• मुलांच्या सर्वांगीण विकासावर लक्ष केंद्रित करून या शाळा विकसित केल्या जातील.

पीएम श्री योजनेचा उद्देश PM SHRI School
PM श्री योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट भारतातील 14,500 जुन्या शाळांना अपग्रेड करणे हे आहे. जेणेकरून या शाळांची पुनर्रचना करून मुलांना स्मार्ट शिक्षणाशी जोडता येईल. पीएम श्री योजनेंतर्गत श्रेणीसुधारित केलेल्या PM श्री शाळांमध्ये राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरणातील सर्व घटकांची झलक असेल आणि त्या अनुकरणीय शाळांप्रमाणे काम करतील. याशिवाय इतर शाळांनाही ते मार्गदर्शन करणार आहेत. पीएम श्री योजनेच्या माध्यमातून आता गरीब मुलेही स्मार्ट स्कूलमध्ये सहभागी होऊ शकतील, ज्यामुळे भारताच्या शिक्षण क्षेत्राला एक वेगळी ओळख मिळेल

निवड कशा पद्धतीने करण्यात येईल?

पीएम श्री शाळांची निवड चॅलेंज मोडद्वारे केली जाईल. आदर्श शाळा बनण्यासाठी शाळा एकमेकांशी स्पर्धा करतील. शाळांनी ऑनलाइन पोर्टलवर अर्ज करणे आवश्यक आहे. योजनेच्या पहिल्या दोन वर्षांसाठी पोर्टल वर्षातून चार वेळा, दर तिमाहीत एकदा उघडले जाईल.

प्राथमिक शाळा (वर्ग 1-5/1-8) आणि माध्यमिक/ वरिष्ठ माध्यमिक शाळा (वर्ग 1-10/1-12/6-10/6-12) केंद्र/राज्य/केंद्रशासित प्रदेश सरकारे/स्थानिक स्वराज्य संस्थांद्वारे व्यवस्थापित योजनेअंतर्गत निवडीसाठी UDISE+ कोड असलेल्या सरकारांचा विचार केला जाईल. निवड तीन-टप्प्यांद्वारे निश्चित वेळेनुसार केली जाईल, जी खालीलप्रमाणे आहे: –

टप्पा-1: राज्ये/केंद्रशासित प्रदेश पीएम श्री शाळा म्हणून विशिष्ट गुणवत्ता हमी प्राप्त करण्यासाठी या शाळांना पाठिंबा देण्याच्या वचनबद्धतेत केंद्रासोबत एनइपी संपूर्णपणे लागू करण्यास सहमती दर्शवत सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी करतील.

टप्पा-2: या टप्प्यात, पीएम श्री शाळा म्हणून निवडल्या जाण्यासाठी पात्र असलेल्या शाळांचा एक पूल UDISE+ डेटाद्वारे निर्धारित किमान बेंचमार्कच्या आधारे ओळखला जाईल.

टप्पा-3: हा टप्पा काही निकष पूर्ण करण्यासाठी आव्हान पद्धतीवर आधारित आहे. केवळ वरील पात्र शाळांमधील शाळाच आव्हानात्मक परिस्थिती पूर्ण करण्यासाठी स्पर्धा करतील. अटींची पूर्तता राज्ये/KVS /JNV द्वारे भौतिक तपासणीद्वारे प्रमाणित केली जाईल.

शाळांनी केलेले अर्ज राज्ये/केंद्रशासित प्रदेश/केव्हीएस/जेएनव्ही तपासतील आणि शाळांच्या यादीची शिफारस मंत्रालयाला करतील.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्ने ( FAQ )